مرداد
راهنمای مراقبت از مو
آیا کراتینه کردن مو ضرر دارد؟ بررسی علمی + تجربه مصرف‌کننده
کمتر کسی هست که وسوسه موهای صاف و براق را نداشته باشد؛ همان موهایی که در تبلیغات مثل آبشار می‌ریزند و حتی باد هم حریف وزشان نمی‌شود!
در این میان، کراتینه کردن مو تبدیل شده به چوب جادویی سالن‌های زیبایی؛ یک روش سریع که وعده می‌دهد موهای وز، خشک یا موج‌دار شما را لختِ لخت کند. اما پشت این لختی شگفت‌انگیز، چه چیزی پنهان است؟
شاید اگر از دوستان‌تان بپرسید، یکی با ذوق می‌گوید: «بهترین کاری بود که برای موهام کردم!» و دیگری شاکی است که: «ریزش موهام از وقتی کراتینه کردم شروع شد.»
برای توقف ریزش مو و تقویت ریشه‌ها، قرص ساوپالمتو ریزش مو می‌تواند بهترین انتخاب طبیعی و مؤثر شما باشد.
حقیقت این است که ماجرا ساده نیست. ترکیبی از دانش شیمی، ساختار طبیعی مو، مواد نه‌چندان بی‌ضرر و البته تجربه مصرف‌کننده‌ها، همه باید با هم دیده شوند تا بفهمیم کراتینه کردن مو واقعا ضرر دارد یا نه؟
در این مقاله، بدون تعارف سراغ بخش‌های تاریک و روشن ماجرا می‌رویم: هم نگاه علمی داریم، هم حرف متخصص را می‌شنویم، هم تجربه واقعی آدم‌هایی که دست به کراتینه زده‌اند. و اگر تا آخر همراه باشید، دست‌کم قبل از نشستن زیر دست آرایشگر، کمی بیشتر به موهایتان فکر خواهید کرد!
باشه، جملات رو طوری می‌نویسم که لینک وسط جمله و به سبک بازاریابی محتوا باشه:
کراتینه مو چیست و چطور عمل می‌کند؟
برای این‌که بفهمیم کراتینه مو دقیقا چه کاری می‌کند، باید اول کمی با ساختار خود مو آشنا شویم. ساقه مو از لایه‌هایی ساخته شده که بیرونی‌ترین آن‌ها، کوتیکول نام دارد؛ مثل یک زره محافظ. وقتی موها وز یا خشک می‌شوند، یعنی این لایه زرهی دچار آسیب شده یا نظم طبیعی‌اش را از دست داده.
کراتین، یک نوع پروتئین طبیعی در مو و ناخن ماست. اما در فرآیند کراتینه کردن مو، چیزی فراتر از «تقویت طبیعی» اتفاق می‌افتد. این فرآیند در اصل شامل آغشته‌کردن مو به محلولی خاص است که حاوی کراتین و مواد شیمیایی دیگر (اغلب فرمالدهید یا مشتقاتش) است؛ موها با این ترکیب پوشش داده می‌شوند، سپس با حرارت بالا (اتوی مو) ترکیب تثبیت می‌شود.
نتیجه؟ موهایی صاف، براق و ظاهرا سالم. ولی واقعیت این است که این صاف‌شدن، بیشتر به خاطر پوشش سطحی موهاست، نه تغییر یا ترمیم ساختار داخلی آن‌ها.
داشتن موهایی سالم و درخشان با انتخاب درست شامپو شروع می‌شود، و مجموعه متنوع شامپو خارجی می‌تواند پاسخ تمام نیازهای موی شما باشد.
کراتینه، یک معجزه شیمیایی؟
کراتینه کردن، بسته به ترکیب محلول استفاده‌شده، می‌تواند فقط ظاهر مو را تغییر دهد، یا در ساختار داخلی آن هم دست ببرد. برندهای مختلف، ترکیبات متفاوتی دارند؛ بعضی‌ها ملایم‌ترند، بعضی‌ها سنگین‌تر. بعضی بدون فرمالدهید تبلیغ می‌شوند اما در واقع دارای ترکیبات مشابه‌اند.
بنابراین اگر قرار است موهایتان را صاف و ابریشمی کنید، باید بدانید دقیقا چه ماده‌ای روی سرتان قرار می‌گیرد و چه واکنشی در بافت مو اتفاق می‌افتد.
فواید کراتینه مو؛ چرا بعضی‌ها عاشقش می‌شوند؟
حالا که فهمیدیم کراتینه دقیقا چه کاری با موها می‌کند، بد نیست کمی هم با بخش خوش آب‌و‌رنگ ماجرا آشنا شویم. چون واقعیت این است که اگر کراتینه این‌همه طرفدار دارد، حتما چیزی در چنته دارد که آدم‌ها حاضرند خطراتش را هم بپذیرند.
- موهایی که نرم و براق می‌شوند
اولین فایده کراتینه برای خیلی‌ها، همین ظاهر براق و نرم است. تارهای مو بعد از کراتینه‌کردن، دیگر مثل قبل به‌هم نمی‌چسبند یا وز نمی‌شوند.
حتی اگر موهای مجعد یا خشک دارید، کراتینه می‌تواند شانه‌کردن را به یک کار لذت‌بخش تبدیل کند، نه یک نبرد هر روزه.
- خداحافظ وز، سلام شانه‌پذیری!
کسانی که موهای‌شان بعد از حمام مثل سیم‌خاردار می‌شود، خوب می‌دانند موهای صاف‌شده چه موهبتی است. وقتی کوتیکول مو پوشش داده می‌شود، تار مو کمتر رطوبت اضافی جذب می‌کند و در نتیجه وزکردن ناگهانی، مخصوصا در هوای شرجی، کمتر اتفاق می‌افتد.
چند روایت واقعی از عاشقان کراتینه
«من موهام خیلی پف می‌کرد، کراتینه کردم الان فقط با دست می‌کشم صاف می‌شه.»
«بعد از کراتینه، حتی وقتی بارون میاد دیگه موهام فر نمی‌شه!»
«فقط مشکلش اینه که باید مراقبت کنم، چون شامپوی معمولی خرابش می‌کنه.»
همین چند جمله ساده، نشان می‌دهد چرا بعضی‌ها با همه تردیدها هنوز به کراتینه وفادارند: چون برایشان راهی است برای کنترل موهایی که سال‌ها دوست‌شان نداشتند.
معایب و ضررهای کراتینه مو؛ نگاه علمی بدون تعارف
همه چیز درباره کراتینه، فقط نرمی و درخشش نیست. همان‌طور که گفتیم، پشت این موهای صاف و ابریشمی، فرمولی شیمیایی پنهان شده که اگر مراقب نباشید، گاهی هزینه‌اش برای مو و حتی سلامت کلی بدن، بیشتر از چیزی‌ست که تصور می‌کنید.
- فرمالدهید؛ مهمان ناخوانده خیلی از محلول‌ها
شاید روی بسته‌بندی بعضی محصولات کراتینه نوشته باشد «بدون فرمالدهید»، اما در عمل بسیاری از محلول‌های صاف‌کننده، ترکیباتی دارند که در حرارت بالا، گاز فرمالدهید آزاد می‌کنند.
فرمالدهید ماده‌ای‌ست که استفاده زیاد و طولانی‌مدت از آن می‌تواند باعث حساسیت‌های پوستی، سوزش چشم، مشکلات تنفسی و در مواردی حتی تحریکات جدی‌تر شود.
- ریزش مو؛ دوستی که به دشمن تبدیل می‌شود
برای بعضی‌ها، تجربه واقعی کراتینه تلخ بوده است. وقتی موها بیش از حد صاف می‌شوند و پوشش سطحی‌شان تغییر می‌کند، اگر مراقبت درست انجام نشود، ریزش مو اتفاق می‌افتد.
تارهای مو ممکن است ضعیف شوند یا پوست سر به مواد شیمیایی واکنش نشان دهد. نتیجه؟ همان موهایی که قرار بود صاف و زیبا باشند، حالا نازک و شکننده می‌شوند.
برای تغذیه فولیکول‌ها و جلوگیری از ریزش ارثی یا هورمونی، استفاده از مکمل ضد ریزش مو پریورین بایر می‌تواند به بازگشت شادابی و ضخامت مو کمک کند.
- واکنش‌های آلرژیک و حساسیت پوستی
هرچند همه افراد دچار حساسیت نمی‌شوند، اما پزشکان توصیه می‌کنند همیشه قبل از کراتینه، تست حساسیت انجام شود. کمی از محلول را روی پوست پشت گوش یا ساعد امتحان کنید. قرمزی یا خارش؟ یعنی کراتینه برای شما انتخاب خوبی نیست.
نظر متخصص؛ احتیاط کنید، معجزه در کار نیست!
متخصصان پوست و مو می‌گویند اگر قرار است کراتینه کنید، حتما زیر نظر آرایشگر ماهر و با مواد معتبر انجام دهید. مهم‌تر از آن، بدانید کراتینه مثل یک معجزه عمل نمی‌کند. اگر مو آسیب‌دیده باشد، با یک لایه کراتینه همه‌چیز درست نمی‌شود؛ فقط ممکن است ظاهرش برای مدتی بهتر به‌نظر برسد.
تجربه مصرف‌کننده؛ «من موهامو کراتینه کردم، اما…»
در دنیای واقعی، کراتینه کردن مو دقیقا مثل خرید یک کفش جدید است؛ روی کاغذ همه‌چیز عالی‌ست، اما وقتی می‌پوشی تازه می‌فهمی به پا (یا مو!) می‌آید یا نه.
برای همین شنیدن تجربه آدم‌هایی که این مسیر را رفته‌اند، از هر توصیه‌ای باارزش‌تر است. خیلی‌ها با کراتینه به موهایی رسیدند که آرزویش را داشتند، ولی بعضی‌ها هنوز پشیمانی‌شان را هر روز توی برس مو می‌بینند.
تجربه شماره یک؛ راضی اما محتاط
«من موهام از بچگی موج‌دار بود و همیشه وز می‌کرد. بعد از کراتینه، واقعا موهام نرم و خوش‌حالت شد.
ولی آرایشگرم بهم گفت شامپو بدون سولفات استفاده کنم، مراقبت کنم، حرارت زیاد ندم… راستش اگه اینا رو رعایت نکنی، عمر کراتینه نصف می‌شه.»
تجربه شماره دو؛ شکست شخصی در جعبه براق
«سال پیش برای عروسی خواهرم کراتینه کردم. همه‌چیز خوب بود تا چند هفته گذشت. دیدم موهام شروع کرد به نازک شدن. هر بار دست می‌کشیدم، چند تا تار مو تو دستم می‌موند. فهمیدم مواد آرایشگاه کیفیت نداشته.
از اون موقع دیگه سمت کراتینه نرفتم.»
تجربه شماره سه؛ خنثی یا خاکستری؟
«به نظرم کراتینه خوبه، ولی خیلی معجزه نیست. اگه جنس موهات سالم باشه، قشنگ‌تر می‌شه.
ولی اگه مو خیلی آسیب‌دیده باشه، توقع نداشته باشی کراتینه همه‌چیزو درست کنه. فقط ظاهر رو بهتر می‌کنه.»
شنیدن همین تجربه‌ها کافی‌ست تا بفهمیم کراتینه نه صددرصد فرشته است، نه دیو. همه‌چیز بستگی دارد به مواد، روش انجام، مراقبت بعدی و کمی واقع‌بینی!
چطور کم‌خطر کراتینه کنیم؟ نکات مراقبتی قبل و بعد از کراتینه
کراتینه، اگر درست انجام شود، می‌تواند بدون دردسر اضافه، ظاهر مو را زیباتر کند؛ اما کافی‌ست چند نکته ساده را جدی نگیرید تا همه‌چیز برعکس شود!
آرایشگر و مواد؛ از همین‌جا شروع کنید
اول از همه، همه‌چیز به مهارت کسی که کراتینه می‌کند بستگی دارد. سالن‌های معتبر از مواد باکیفیت استفاده می‌کنند و ترکیب‌ها را درست آماده می‌کنند.
دنبال قیمت پایین نباشید؛ موهایتان میدان آزمایش نیست!
تست حساسیت؛ ۱۰ دقیقه‌ای که می‌تواند نجات‌بخش باشد
قبل از کراتینه، حتما از آرایشگر بخواهید کمی از محلول را روی پوست دست یا پشت گوش امتحان کند. اگر واکنشی نشان دادید، ریسک نکنید.
مواد شیمیایی حتی اگر «گیاهی» معرفی شوند، می‌توانند آلرژی‌زا باشند.
مراقبت خانگی؛ همه‌چیز از فردای کراتینه شروع می‌شود
کراتینه فقط در سالن اتفاق نمی‌افتد؛ نگهداری اصلی در خانه است:
- از شامپو و نرم‌کننده بدون سولفات استفاده کنید؛ سولفات دشمن کراتینه است.
- از سشوار و اتوی مو زیاد استفاده نکنید؛ گرمای زیاد عمر کراتینه را کوتاه می‌کند.
- هفته‌ای یک‌بار از ماسک مو یا روغن سبک استفاده کنید تا موها رطوبت کافی داشته باشند.
یک نکته مهم برای طول عمر کراتینه
شنیده‌اید بعضی‌ها می‌گویند کراتینه ۶ ماه دوام دارد؟ این زمان نسبی است. اگر نکات مراقبتی را رعایت نکنید، این عدد خیلی زود نصف می‌شود!
موها مثل هر قسمت دیگری از بدن، نیازمند رسیدگی مداوم‌اند.
کراتینه بکنیم یا نه؟ تصمیم با موهای شماست!
کراتینه کردن مو همان‌قدر که می‌تواند ناجی موهای وز و بی‌جان باشد، اگر درست انجام نشود، می‌تواند دردسر تازه‌ای بسازد.
واقعیت این است که هیچ روش معجزه‌آسایی بدون هزینه نیست. اگر مواد مرغوب نباشد، آرایشگر تجربه کافی نداشته باشد یا خودتان مراقبت‌های بعد از کراتینه را جدی نگیرید، این لختیِ براق چندان دوام نمی‌آورد؛ حتی ممکن است به قیمت ریزش و ضعف ساقه مو تمام شود.
از آن طرف، اگر آگاهانه تصمیم بگیرید، تست حساسیت را جدی بگیرید و بعد از کراتینه محصولات مراقبتی مناسب مثل شامپو بدون سولفات، روغن مو و ماسک مغذی را در برنامه داشته باشید، تجربه‌تان مثبت‌تر خواهد بود.
در نهایت انتخاب، همان‌طور که باید باشد، با خودتان و موهایتان است!
